Grafisch ontwerpen tips voor de niet-ontwerper

van Bas Roijakkers

Grafisch ontwerpen is als koken. Je kan het leren, maar als je het niet in je vingers hebt, leer je het nooit. Aan de ene kant moet een ontwerper vrij en authentiek zijn, out of the box kunnen denken, aan de andere kant moet een ontwerper zich aan een aantal regels houden en binnen vooraf gestelde kaders kunnen opereren.

Een goede ontwerper zoekt binnen deze kaders de grenzen op. Een topontwerper kan het veroorloven zich buiten deze grenzen te begeven. Maar alleen met zoveel kwaliteit dat het te verantwoorden is. Net als koken dus!

Topkoks zijn zeldzaam, net als topontwerpers. De niet-ontwerper mag blij zijn als hij een aanvaardbare risotto kan klaarmaken. Door je aan een aantal basisregels te houden, krijg je in ieder geval een ontwerp waarvan de basisingrediënten goed zijn. Dus hier, voor de niet-ontwerpers een aantal tips om je website of drukwerk er toch goed uit te laten zien. (Zout naar smaak toe te voegen)

Loop niet te hard van stapel met je ontwerp

Als je geen geschoolde ontwerper bent, maar je wil toch een website of een flyer maken, begin dan rustig. Bouw je ontwerp langzaam op. Hoe meer elementen je gebruikt – kleuren, lettertypes, koppen, beelden – hoe moeilijker het wordt om orde te scheppen in de chaos. Het uiteindelijke doel van de grafisch ontwerper moet altijd de ontvanger zijn: hoe zal deze het ontwerp bekijken, snapt hij de boodschap, past de vorm en typografie bij de inhoud? Als je ‘los’ wil gaan, doe dat dan met weinig elementen, alleen tekst of een beeld. Gebruik je veel verschillende elementen, probeer het dan vooral overzichtelijk te houden.

Neem af en toe afstand van je ontwerp

Neem na elke grote ingreep die je doet altijd even afstand van je ontwerp. Rij je stoel een stuk naar achter en probeer je ontwerp te bekijken als iemand die het voor de eerste keer ziet. Wat is het eerste gevoel wat je erbij krijgt? Ben je over the top gegaan? Kan het wat juist wat smeuïger? Komt de boodschap over? Als je er even niet uitkomt, stop er dan even mee. De volgende dag zul je weer een frisse blik hebben!

Stel een kleurenpalet vast

Bepaal, afhankelijk van de uitingen, een vast kleurenpalet van twee tot vijf kleuren. Zorg ervoor dat het kleuren zijn die bij elkaar passen, zoals opvallende primaire kleuren, of juist zachte tinten, maar liever niet allebei. Kijk desnoods eens op Adobe Kuler waar mooie kleurpaletten worden aangeboden! Schrijf de CMYK-waardes (voor drukwerk, de vier drukgangen Cyaan Magenta Geel en Zwart) en hexadecimale codes (de 6-cijferige # codes) op. Gebruik deze kleuren op een consequente manier door je hele ontwerp. Heb je al een logo, gebruik dan die kleuren voor een eenduidige uitstraling. Heb je een beeld, probeer dan kleuren hier uit te destilleren met de photoshop-tool Eyedropper (pipet).

Typografie

Een basisregel voor typografie is: gebruik nooit meer dan drie lettertypes door elkaar. Speciale webfonts zijn er tegenwoordig met honderden en makkelijk te implementeren – wees er echter zuinig mee. Een te sierlijke letter kan je ontwerp gaan domineren. Kies voor een stijl, een schreefletter (met ‘pootjes’, zoals de georgia) is wat statiger dan een schreefloze letter (aria, helvetica). Mocht je toch gaan voor een uitgesproken webfont, hou de typografie dan verder rustig.

Teksten op beeldscherm

Hou het lezen prettig. Lezen vanaf een beeldscherm is wat anders dan een boek of een gedrukt magazine, hou daar rekening mee. Zorg dat je tekstveld niet te breed is (liefst niet breder dan een half scherm), en deel je webteksten duidelijk in: niet te lange alinea’s met kopjes die de inhoud dekken (tevens goed voor de zoekmachines).

Wees niet bang voor wit

Last but not least: wees niet bang voor wit! Prop je scherm of je vel niet te vol. Witruimtes kunnen juist rust geven en het lezen prettig maken. Zorg dat de aandacht naar het juiste gebeid getrokken wordt.

Dit zijn natuurlijk maar wat algemene tips, laat je vooral leiden door creativiteit en smakelijke ingrediënten: de basis van iedere goede maaltijd, én ontwerp!